Toespraak van de maand - juli 2024
Hanna Mobach en Maarten Houtman, 2005. Foto: Ingrid BakkerWaar alle tegenstellingen ophouden, ook in jezelf
Tijdens de wekelijkse bijeenkomst van onze toenmalige Amsterdamse huiskamergroep viel me een keer een uitspraak van Maarten in, waarin hij een toestand beschrijft ‘waarin alle tegenstellingen ophouden’.
Terwijl ik daar op mijn meditatiebankje zat, stormde het vanbinnen – de eeuwige worsteling met de wereld en met de mensen om je heen. Toen schoot me dat citaat te binnen.
Dat gaf me een geweldige troost. Plotseling leek het vanzelfsprekend dat die toestand ‘waarin alle tegenstellingen ophouden’, mogelijk is, ik wist gewoon dat het zo was…
Maar ik voelde ook dat er nog iets aan ontbrak, er hoorde nog iets bij. Maar wacht eens… ja, dat was het: Maarten had die toestand omschreven als dat alle tegenstellingen ophouden in jou.
De cirkel was rond: je kunt aan al die conflicten met de wereld en met de mensen, niets veranderen. Het kan alleen maar tot een einde komen in jou. Dat gaf een plotselinge kalmte… dat de wereld en de mensen mochten zijn wat ze zijn, maar dat er in mij vrede moest komen.
Natuurlijk zocht ik het citaat op. Het bleek de slotpassage te zijn van een welbekende toespraak van Maarten, Zoals je een kopje oppakt, zo is je leven. Ik had er zelf ooit een boekje in versvorm van gemaakt:
De cirkel was rond: je kunt aan al die conflicten met de wereld en met de mensen, niets veranderen. Het kan alleen maar tot een einde komen in jou. Dat gaf een plotselinge kalmte… dat de wereld en de mensen mochten zijn wat ze zijn, maar dat er in mij vrede moest komen.
Natuurlijk zocht ik het citaat op. Het bleek de slotpassage te zijn van een welbekende toespraak van Maarten, Zoals je een kopje oppakt, zo is je leven. Ik had er zelf ooit een boekje in versvorm van gemaakt:
V
Als je ziet
dat er akelige dingen gebeuren
– dat zie je in deze wereld
waar wij in leven onophoudelijk –
kun je daar iets aan doen,
voor zover jij daartoe in staat bent.
Maar je bent niet almachtig,
je kunt het niet tegelijk goedmaken,
je kunt er alleen bijblijven,
je niet afwenden –
ook van waar je het oneens mee bent,
waar je boos over bent
en misschien wel terecht boos,
maar blijf erbij.
Want anders wend je je af,
en het is akelig
als je je afwendt
als je het niet meer wilt
als je zegt:
‘… nou wil ik er niks meer over zeggen.’
Dat kán niet,
je moet altijd door,
steeds dieper –
tot je daar bent
waar het ophoudt,
waar alle tegenstellingen ophouden,
ook in jezelf.
Dan ga je merken
dat er geweldige macht is in de wereld,
een geweldige kracht
die zo ontzettend groot is,
daar kun je geen voorstelling van maken.
Die is er altijd
en jij hoort daarbij.
En jij kunt jezelf laten veranderen.
Je hoeft er niets aan te doen
dan er open voor te zijn,
dan ervan te weten –
en te kunnen zeggen:
kun je daar iets aan doen,
voor zover jij daartoe in staat bent.
Maar je bent niet almachtig,
je kunt het niet tegelijk goedmaken,
je kunt er alleen bijblijven,
je niet afwenden –
ook van waar je het oneens mee bent,
waar je boos over bent
en misschien wel terecht boos,
maar blijf erbij.
Want anders wend je je af,
en het is akelig
als je je afwendt
als je het niet meer wilt
als je zegt:
‘… nou wil ik er niks meer over zeggen.’
Dat kán niet,
je moet altijd door,
steeds dieper –
tot je daar bent
waar het ophoudt,
waar alle tegenstellingen ophouden,
ook in jezelf.
Dan ga je merken
dat er geweldige macht is in de wereld,
een geweldige kracht
die zo ontzettend groot is,
daar kun je geen voorstelling van maken.
Die is er altijd
en jij hoort daarbij.
En jij kunt jezelf laten veranderen.
Je hoeft er niets aan te doen
dan er open voor te zijn,
dan ervan te weten –
en te kunnen zeggen:
‘niet mijn wil geschiede, maar uw wil.’
Maarten Houtman
Vogelenzang, 11–13 oktober 1996, zondagmorgen
Zie ook: Zeven poëtische sessie-toespraken
Hein Zeillemaker, 30 juni 2024
Geen opmerkingen:
Een reactie posten