Tijdens de sessie van december 1994 vertelde Maarten Houtman deze zen-anekdote:
Er was een leerling die aan meester Ikuju, een beroemde zenmeester, vroeg: ‘Meester, wat is nu het hart van zen? Wat is de kern, de laatste waarheid?’
Meester Ikuju zweeg een poos en zei daarna: ‘Aandacht.’
De monnik dacht: ja, natuurlijk: aandacht. Maar hij zei: ‘Ja, dat weet ik wel, maar wat ligt daar nu daaronder?’
Meester Ikuju zei: ‘Aandacht, aandacht.’
En toen zei de monnik: ‘Ja, maar in de Hart Soetra wordt gezegd dat het zwijgen ...’
‘Ja,’ zei meester Ikuju, ‘dat is aandacht, aandacht, aandacht.'
Aandacht, aandacht, aandacht..., Tao-zen sessie december 1994 in Huissen, zaterdagmorgen
Ik moest aan deze passage denken, toen me pas iets overkwam waar je allerlei dure namen aan kunt geven, maar wat vergelijkbaar is met als je ergens op een verlaten plek op aarde plotseling onder een stralende sterrenkoepel staat. Of met de fascinatie die er kan zijn als je in de stad op een heldere avond hoog in de hemel de maan ontwaart.
Bij zo'n gelegenheid kun je bij jezelf constateren dat je ziel als het ware meezingt in het Al - dat is waar voor mij echte aandacht uit bestaat: totale aanwezigheid, er helemaal zijn.
Wat we meestal niet in de gaten hebben, is dat een dergelijk diep bewustzijn een sterk lichamelijke component heeft. Dat is waar mijn verhaal eigenlijk over gaat:
Ik was op een nacht - dat is voor mij vaak de tijd dat ik het helderst ben - op het internet aan het grasduinen naar geschikte muziek voor het wekelijkse shaken, toen ik op het Facebook belandde van het Konya International Mystic Music Festival, dat jaarlijks plaatsvindt in de Turkse stad Konya, rond de geboortedag van Jalal ad-Din Rumi. Op dat Facebook vond ik onderstaande video van een uitvoering van de Movements van Gurdjieff.
Ik was direct al verbluft door de ongelofelijke intensiteit van het gebeuren en het effect dat het bekijken van een filmpje van 8 minuten op me had...
Na die nacht tweemaal naar de video gekeken te hebben - en geluisterd, práchtig die muziek van Gurdjieff/De Hartmann: N8 - The Great Prayer, Dervishes with Counting - vond ik het welletjes, maar ik had wel een gevoel dat er iets bijzonders met me gebeurd was. Wat ik eigenlijk de volgende ochtend pas goed ontdekte.
Ik doe sinds enige tijd bij het wakker worden de oefening van Maarten Houtman voor de energie-circulatie. Ik voel de noodzaak ervan steeds sterker, nu ik mijn hooggespannen verwachtingen erover heb getemperd. Onder het beluisteren van de instructie op mijn mp3-speler heb ik soms moeite m'n aandacht erbij te houden en ik val regelmatig in slaap.
Maar die ochtend was het totaal anders: ik was helder, m'n lichaam voelde heel erg aanwezig en het was alsof ik vanbinnen de energiebanen voelde liggen. Die 'totale aanwezigheid' van echte aandacht blijkt een kwestie van - letterlijk - aanwezig zijn met huid en haar, in hart en nieren ...
Hoe het uiteindelijk mogelijk is dat, in samenspraak met een video, een dergelijke intensiteit van aandacht kan ontstaan, zal wel een raadsel blijven. Sommigen hebben het bij het bekijken van een kunstwerk of bij het beluisteren van toespraken van Maarten - die ook van een intensiteit zijn dat je soms aan een paar zinnen al genoeg hebt om verder te kunnen...
Hein Zeillemaker
Eerder verschenen op Shaking Zen Blog, 7 nov. 2017
