‘Je bent net uit jezelf wakker geworden, de dag die komt is
nog ver weg…’
Als ik de Taoistische energie-oefening[1] van Maarten Houtman doe, hoor ik na deze openingszin, even later de volgende passage in zijn gesproken instructie langskomen:
‘Je maakt nu de oudste reis van de
wereld, binnendoor, terug in de tijd, naar waar het begon toen je op aarde kwam
en nog niets wist, maar wel alles wilde leren kennen, op je gemak, zoveel als
prettig voor je was…’
De nostalgische toon van de woorden past wonderwel bij het
niemandsland tussen slapen en waken waar je je dan in bevindt, een relatieve
leegte – die anders snel opgevuld wordt door de niet-aflatende activiteit van
je dagbewustzijn, met zijn herinneringsfragmenten, slogans, hersenspinsels…
Maar nu zijn de loomheid van de slaap en de onbestemdheid van
de nieuwe dag nog de heersende stemming, soms even onderbroken door de herinnering
van een droomfragment. Je bent weer de tabula
rasa, daar waar nog de stilte heerst van vóór het begin … die er altijd al
was, ‘toen je nog niets wist’.
Hij zei er dan vaak bij dat het voldoende is dat opkomend proces
z’n gang te laten gaan, dat de mens met zijn kleine wil niet in staat is het te
stimuleren – de term zelf is al een te grote eer…
Toch vraagt de kleine mens zich af: hoe kan die kracht in mij dan z’n weg vinden?
Op een vraag hierover antwoordde
Maarten Houtman eens dat het de intentie
is die het proces in gang houdt, ‘en niet meer dat heerszuchtige gedril’.
- Vraag: Je
maakt tijdens de oefening een reis langs de inwendige organen van je lichaam, veronderstelt
dat dan niet dat je toch telkens even je wil inzet?
- Maarten: Op
een bepaald moment raak je in een proces waarin je van het ene orgaan naar het
andere gaat, dat is niet iets wat jij voortdurend wilt. Dat onderscheid is er.
- Vraag: Maar
als ik m’n wil uitschakel, val ik in slaap…
- Maarten: Dat
wil zeggen dat je je aandacht verliest. Dat is het eigenlijk, je bent nog niet
gewend aandacht te hebben zonder dat je het wilt.[2]
Aandacht hebben zonder dat ik het wil… Dat lijkt moeilijk, ik
val in de vroege ochtend regelmatig onder de oefening in slaap…
Maar anderzijds … wat een uitdaging! Het gooit wel je hele
leven overhoop…
Zal het dan toch waar zijn dat een ‘eenvoudige leven’ je
daarbij helpt? En het verrichten van simpele handelingen, zoals het afwasje doen
hier aan m’n aanrecht…
Daar zit ik dan, te ‘brainwaven’ achter de computer … hou daarmee op!
Maar wie weet … als ik morgen de ogen opsla, ben ik misschien
wel uitgeslapen, glashelder.
[1] De adem- en
energieoefening uit: Aanwijzingen bij de Tao-zen meditatie, uitg.
Stichting ‘Zen als leefwijze’, 2001
[2] Ons tijdelijk
tehuis, uitg. Stichting 'Zen als leefwijze', 2018. Speciale uitgave ter gelegenheid van de Viering 100e geboortedag Maarten Houtman