Eenvoud

“Het is zo eenvoudig…”
Maarten Houtman zei het terloops, we liepen een klein stukje samen op.
Het was tegen het einde van de middagpauze, tijdens een Tao-zen weekend in Maarssen. Maarten kwam net terug van z’n kamer, en vertelde dat hij naar muziek geluisterd had, en voegde eraan toe: “Het is zo eenvoudig…”

Ik voelde me een beetje verlegen en in de war. Dat hij me toevertrouwde wat hij op z’n kamer gedaan had – eigenlijk iets heel anders dan ik verwachtte. Maar ook dat ik terloops een boodschap leek te krijgen die veel verder reikte, misschien vertelde hij me wel de essentie van meditatie...

Ik begon mezelf direct vragen te stellen: Is er dan iets speciaals aan die bezigheid? Is het omdat je van muziek kunt genieten? Of gaat het om het soort van aandacht dat je dan hebt? En dat terwijl het raadsel dat hij me gaf zei dat het om iets eenvoudigs ging, iets wat voor zich sprak, waar je juist niet over na hoefde te denken.
Natuurlijk heb ik over het hoe en wat van zijn opmerking nog heel lang nagedacht … tot op de dag van vandaag. Ik had eindelijk iets waar het gewichtige denken zich aan kon ontlasten, waar het allesverslindende weten zijn tanden op stukbeet…

Zo heeft Maarten me toch nog een koan meegegeven.

Eenvoud.

Het lijkt in een samenleving, waar alles draait om snelheid, flexibiliteit en ‘multitasking’, bijna een blasfemie. Iemand die de lof zingt van de eenvoud moet wel haast een reactionair zijn, of op z’n minst een romanticus.
Gelukkig was Maarten te wereldwijs om een romanticus te zijn.
En reactionair? “…Echte meditatie is ongelooflijk revolutionair, het is de eerste en enige werkelijke revolutie.”

Een pleidooi voor eenvoud – het is bij Maarten Houtman een thema dat voortdurend terugkeert.

Hij probeert ons te verleiden een eenvoudig leven te leiden, en laat niet na erop te wijzen dat aandacht voor de gewone, elke dag terugkerende handelingen je dichter bij jezelf brengt.

Op zoek naar het geheim van de eenvoud, kwam ik in het Maarten Houtman Archief een hoofdstuk tegen uit Maartens eerste boek, Zen-notities onderweg, dat ‘Eenvoud’ heet. Het begint aldus:

Eenvoud is niet het weglaten van het vele of het je ontdoen van bezit of kennis of macht en invloed.
Eenvoud is een innerlijke toestand.
Eenvoud komt voort uit aandachtigheid. In echte aandacht behoudt alles wat binnen die aandacht komt zijn eigenheid, zijn kleur en smaak. Je 'vindt' niet iets van wat in je aandacht is, het is in je aandacht, meer niet. Zodra je er iets van vindt, maak je er iets omheen; construeer je een schijngestalte. Bij echte aandacht bestaat alleen dát wat in je aandacht is.

Lees de volledige tekst op maartenhoutmanarchief.nl/eenvoud

Hein Zeillemaker