Een blik uit de ruimte op het aardse gewoel
 |
| 'Earthrise' [klik om te vergroten] |
In december 1968 werd ons als mensheid deze blik op de
aarde gegund, gezien door de ogen van een astronaut, vanaf een afstand van zo’n
385.000 kilometer: onze planeet rijst op boven de oppervlakte van de maan als
een magische bol – vooral blauw, zacht en
vredig, met de continenten in rossig bruin, zag Frank Borman – in een
oneindige, onverschillige ruimte.
‘Earthrise’ – genomen vanuit de Apollo-8 – markeerde volgens
aardwetenschapper Peter Westbroek een omslag in ons wereldbeeld en het ontstaan
van een nieuw tijdperk. In zijn bestseller De
ontdekking van de aarde (2012) staat hij stil bij deze Copernicaanse
wending, toen in korte tijd miljoenen mensen zich bewust leken te worden van de
planetaire beperkingen, van de ‘grenzen aan de groei’. Thema’s als de uitputting
van de grondstoffen, de klimaatverandering, de overbevolking en de vernietiging
van de biodiversiteit, kwamen in het centrum van de belangstelling te staan.
Het aanzicht van die nietige, kwetsbare aarde, die al
zoveel duizenden jaren gebukt gaat onder uitbuiting, honger en geweld, gaf de
idee van de mens als rentmeester van de schepping de genadeslag: “Nu, vanuit de
ruimte gezien, werd de mensheid een bijna onzichtbaar, ongetemd monster, een
bedreiging voor deze unieke oase in de ruimte.”
Hoe ervoeren zij dat, die drie daar op de maan, toen door
het menselijk vernuft zoveel distantie was geschapen dat we als mensheid die
ene blik op onszelf durfden te werpen?
De eerste reactie was ontroering. Frank Borman riep uit: “Oh
my God! Look at that picture over there! Here's the Earth coming up. Wow, is
that pretty!”
In zijn autobiografie schreef hij: “Het was het mooiste,
aangrijpendste beeld van mijn leven, dat een stroom van nostalgie, van gewoon
heimwee in me losmaakte.”
En de drie astronauten hadden de tegenwoordigheid van
geest een foto te nemen – met telelens overigens, de aarde was niet groter dan
‘de nagel van de duim aan een gestrekte arm.’
Een NASA-functionaris zei later over ‘Earthrise’: “Het
kwam erop neer dat een stukje film van negentien cent de belangrijkste uitkomst
was van een project dat miljarden dollars had gekost.”
